)
Wraz z nadejściem nowego roku szkolnego placówki oświatowe wejdą w pierwszy etap dużej reformy, która zmieni programy nauczania i organizację zajęć. Nowelizacja obejmuje nowe przedmioty, aktualizację podstaw programowych, a także zmiany w planach lekcji i arkuszach organizacyjnych. Co zacznie obowiązywać już od tego roku szkolnego, a co zaplanowano w ramach kolejnych etapów reformy, znanych jako Reforma26? Zapraszamy do zapoznania się z naszym najnowszym artykułem.
Jakie są najważniejsze zmiany w nadchodzącym roku szkolnym?
Kluczowa nowelizacja dotyczy wprowadzenia nowych przedmiotów. Edukacja obywatelska zastąpi dotychczasowy przedmiot historia i teraźniejszość. Obejmie uczniów od czwartej klasy szkoły podstawowej i ma uczyć zasad funkcjonowania państwa, praw obywatelskich oraz odpowiedzialności społecznej. Wprowadzenie tego przedmiotu stanowi pierwszy krok w kierunku uporządkowania treści wychowawczych i obywatelskich, które dotąd były rozproszone w kilku przedmiotach.
Równolegle w planach lekcji pojawi się edukacja zdrowotna. Zajęcia te rozpoczną się w szkołach podstawowych od klasy czwartej i będą kontynuowane w szkołach ponadpodstawowych. Zmiany w podstawie programowej kładą większy nacisk na profilaktykę zdrowotną, aktywność fizyczną i umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. W wielu obszarach będzie się ona łączyć z wychowaniem fizycznym.
Zmienia się również sama podstawa programowa wychowania fizycznego. Nowelizacja kładzie większy nacisk na aktywność, bezpieczeństwo i sprawność uczniów. Ministerstwo Edukacji wskazuje na potrzebę zachęcania młodzieży do ruchu, ale także do świadomego dbania o zdrowie.
Istotne zmiany dotyczą także religii i etyki. Od września oba te przedmioty będą miały po jednej godzinie tygodniowo. Zajęcia powinny być planowane jako pierwsza lub ostatnia godzina lekcyjna, aby ułatwić organizację planu zajęć. Co więcej, oceny z religii i etyki nie będą już wliczane do rocznej średniej.
Co nastąpi w dalszej kolejności?
Zmiany od września 2025 to dopiero początek. Kolejny etap, określany jako Reforma26, zakłada stopniowe wprowadzanie nowych podstaw programowych od roku szkolnego 2026/2027. Ministerstwo Edukacji i Instytut Badań Edukacyjnych prowadzą obecnie recenzje i konsultacje programów.
Jednym z istotnych punktów w harmonogramie jest zmiana terminu egzaminu ósmoklasisty. Od 2027 roku uczniowie przystąpią do niego w kwietniu, a nie jak dotąd w maju. Skróci to czas nauki w ósmej klasie, a jednocześnie wymusi dostosowanie organizacji roku szkolnego, w tym planów rekrutacyjnych do szkół ponadpodstawowych.
W perspektywie długoterminowej przewidziano także nową maturę, która wejdzie w życie w 2031 roku. Będzie ona efektem pełnego cyklu reformy i ma obejmować zmiany w strukturze egzaminu, a także większe znaczenie przedmiotów ogólnych.
Harmonogram można podsumować w kilku krokach: rok 2025 to początek zmian w szkołach podstawowych i średnich, rok 2026 to wdrożenie nowych podstaw programowych, rok 2027 – wcześniejszy egzamin ósmoklasisty, a rok 2031 – nowa matura.
Poznaj kluczowe obszary sporne
Nie wszystkie kwestie związane z reformą zostały jednoznacznie rozstrzygnięte. Dotyczy to przede wszystkim organizacji zajęć z religii i etyki po wyroku Trybunału Konstytucyjnego. O ile przepisy jasno wskazują na jedną godzinę tygodniowo, o tyle praktyczne rozmieszczenie tych zajęć w planie oraz sposób dokumentowania wyboru rodziców pozostają w gestii szkół i organów prowadzących.
Ważnym elementem dobrej praktyki jest transparentna komunikacja z rodzicami. Szkoły powinny przygotować jasne informacje dotyczące nowych zasad oceniania, a także zadbać o aktualizację statutu, WSO (Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania) oraz programów wychowawczo-profilaktycznych. Zabieg ten sprawi, że proces wprowadzania zmian będzie bardziej przejrzysty i mniej sprzyjający ewentualnym konfliktom.
Jakie są konsekwencje organizacyjne i kadrowo-płacowe dla szkół?
Wprowadzenie nowych przedmiotów oraz zmiana zasad dotyczących religii i etyki wpływają bezpośrednio na arkusz organizacyjny i plan lekcji. Dyrektorzy muszą zapewnić obsadę godzin edukacji obywatelskiej i zdrowotnej, co często będzie wymagało dodatkowych kwalifikacji nauczycieli.
Zmiany dotkną także sfery administracyjnej. Od roku szkolnego 2025/2026 znika obowiązek tzw. godzin dostępności nauczycieli, nazywanych potocznie godzinami czarnkowymi. To modyfikacja w Karcie Nauczyciela, która wpłynie na ewidencję czasu pracy i dokumentowanie zajęć dodatkowych.
Wszystkie te elementy przekładają się również na procesy kadrowo-płacowe. Konieczne jest zaktualizowanie stanowisk, zakresów obowiązków i pensum. Szkoły muszą także odpowiednio przyporządkować nowe przedmioty w systemach kadrowych. W praktyce oznacza to więcej pracy dla działów kadr i płac, dlatego coraz większe znaczenie zyskują narzędzia automatyzujące ten proces.
Rozwiązania takie jak TetaAIR pozwalają na szybkie aktualizowanie danych, planowanie czasu pracy i rozliczanie dodatków, co ułatwia dyrektorom zarządzanie placówką w okresie intensywnych zmian.
Poznaj rozwiązania Unit4 dla edukacji
Wprowadzane od 1 września 2025 roku zmiany oznaczają konieczność aktualizacji arkuszy organizacyjnych, dostosowania systemów kadrowo-płacowych oraz stałego monitorowania komunikatów MEN i zmian w prawie oświatowym.
Chcesz wiedzieć, jak przygotować szkołę do zmian organizacyjnych i kadrowych? Jeśli planujesz optymalizację procesów związanych z pracą działu kadr i płac w swojej placówce, zapoznaj się z możliwościami oprogramowania marki Unit4 i przekonaj się, że inwestycja w dedykowane oprogramowanie może przynieść Ci wiele korzyści.
